İstatistiksel analizlerde, parametrik ve nonparametrik testler, veri tipine ve dağılım özelliklerine göre seçilen farklı istatistiksel yöntemlerdir. Parametrik testler, örneklem dağılımlarının belirli parametrelere sahip olduğunu varsayar ve genellikle büyük örneklem boyutları ve normal dağılım varsayımı gerektirir. Nonparametrik testler ise dağılımın formu hakkında bir varsayımda bulunmadan sıralı verilerle çalışır ve genellikle küçük örneklem boyutları ve normal dağılım varsayımının karşılanmadığı durumlarda tercih edilir.

Parametrik Testler:

1. Bağımsız İki Örneklem T-Testi: İki farklı grup arasındaki ortalama farklılığını karşılaştırmak için kullanılır. Örnek olarak, bir ilacın etkisini test etmek için kontrol grubuyla deney grubu arasındaki ortalama farklılığı inceleyebilirsiniz.
2. İç İçe İki Örneklem T-Testi: Aynı bireyler üzerinde yapılan ölçümler arasındaki ortalama farklılığını incelemek için kullanılır. Örneğin, bir tedavi öncesi ve sonrası bireylerin kilo farklılığını değerlendirebilirsiniz.
3. Tek Örneklem T-Testi: Bir örneklem grubunun ortalama değerini bilinen bir sabit değerle karşılaştırmak için kullanılır. Örneğin, bir grup öğrencinin matematik sınav sonucunu belirli bir geçme notuyla karşılaştırabilirsiniz.

Nonparametrik Testler:

1. Mann-Whitney U Testi: İki bağımsız grubun medyanları arasındaki farkı karşılaştırmak için kullanılır. Örneğin, iki farklı grup öğrencinin performansını karşılaştırabilirsiniz.
2. Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi: İç içe örneklemler arasındaki medyan farkını incelemek için kullanılır. Örneğin, bir tedavi öncesi ve sonrası bireylerin sıralı değerlerini karşılaştırabilirsiniz.
3. Kruskal-Wallis Testi: Üç veya daha fazla bağımsız grubun medyanlarını karşılaştırmak için kullanılır. Örneğin, farklı dozlardaki ilaçların etkisini değerlendirmek için grupların medyanlarını karşılaştırabilirsiniz.

Parametrik ve Nonparametrik Testlerin Seçimi: Parametrik testler, varsayımlarının karşılandığı durumlarda güçlü sonuçlar üretebilir. Ancak, normal dağılım varsayımı ve örneklem boyutu gibi gereksinimler karşılanmadığında nonparametrik testler tercih edilir. Veri setinizin özelliklerini değerlendirerek ve testlerin varsayımlarını anlayarak doğru testi seçmek önemlidir.